ডিঙিটো দীঘল, সংকীৰ্ণ আৰু জোঙা। দেখাত হুবহু কটাৰীৰ দৰে। ই আচলতে এটা চৰাই হ’লেও সাপ নামটো তাৰ পৰিচয়ৰ লগত জড়িত হৈ আছে। এই চৰাইটোৰ নাম ‘সাপ চৰাই’। ইংৰাজী নাম ডাৰ্টাৰ। ইয়াৰ বৈজ্ঞানিক নাম Anthinga melanogaster।
আচলতে ইহঁত এবিধ জলজ চৰাই Anthinga melanogaster গোত্ৰৰ অন্তৰ্গত। ইহঁতৰ ঠেংখন ঝাড়ুৰ দৰে দেখা যায়। চুটি ডাঙৰ ভৰি। সাঁতুৰিবলৈ চাৰিটা আঙুলিৰ জাল থাকে। সিহঁতৰ শৰীৰৰ তলৰ অংশ চিকচিকিয়া ক’লা। ডিঙি আৰু মুখৰ ৰং চকলেট-বাদামী। মুখ আৰু ডিঙি বগা। চকুৰ পিছফালৰ পৰা ডিঙিৰ আধালৈকে এটা সৰু বগা ৰেখা আছে। ইহঁতৰ ওঁঠ দুটা ৰঙৰ। ওপৰৰ অংশ গাঢ়-বাদামী আৰু তলৰ অংশ হালধীয়া। ভৰি আৰু ভৰি ক’লা। ইহঁতৰ মূৰ, ডিঙি, কান্ধ বাদামী ৰঙৰ হয়।
পৃথিৱীত দুই প্ৰজাতিৰ সাপ আছে। কিন্তু আমাৰ দেশত এটা প্ৰজাতিৰ সাপ চৰাই বাস কৰে।
সাপৰ প্ৰধান খাদ্য মাছ। দীঘল চিকন ঠোঁট লৈ চিকাৰ কৰিবলৈ অগভীৰ পানীত ডুব যোৱাৰ অভ্যাস আছে। খাদ্যত প্ৰয়োজন হ’লে সৰু সৰু সাপও খোৱা হয়। সাঁতুৰি থাকোঁতে ইয়াৰ সংকীৰ্ণ ডিঙি আৰু মূৰটো পানীৰ ওপৰত ওপঙি থাকে। দেখাত ঠিক সাপৰ দৰে।
চিকাৰৰ শেষত নদী বা পাৰত জিৰণি লয়। জিৰণি লৈ থাকোঁতে ই ডিঙিটো ইফালৰ পৰা সিফাললৈ ঘূৰাই দিয়ে। ইহঁতৰ ডিঙি দীঘল । চিকাৰৰ শেষত পানীৰ পৰা উঠি খুঁটাৰ ওপৰত বহি ডেউকা দুখন মেলি ৰ’দত তিতা পাখিবোৰ শুকুৱাই লয়।
জুনৰ পৰা ডিচেম্বৰ মাহলৈকে ইহঁতৰ প্ৰজনন বতৰ। ইহঁতে তিনিটাৰ পৰা ছয়টা কণী পাৰে। ইহঁত সাধাৰণতে নদী, নৈ, হ্ৰদ, পুখুৰী আৰু বৃহৎ জলভাগত ঘূৰি ফুৰে।
বেছিভাগ সময়তে অকলে থাকে। কেতিয়াবা যোৰ বা বিচ্ছিন্ন জাকো দেখা যায়। দিনক দিনে তেওঁলোকৰ সংখ্যা কমি আহিছে।
আমাৰ দেশৰ উপৰিও আফ্ৰিকা, অষ্ট্ৰেলিয়া, মধ্যপ্ৰাচ্য, ভাৰত, পাকিস্তান, নেপাল, শ্ৰীলংকা, মালয়েছিয়া আৰু ইণ্ডোনেছিয়া আদি ইহঁতৰ বিচৰণ ক্ষেত্ৰ।