সমগ্ৰ বিশ্বতে পুৰুষৰ বীৰ্যত থকা শুক্ৰাণুৰ মানদণ্ড হ্ৰাস পাইছে। কিন্তু বহু দম্পতীৰ সন্তান নথকাৰ অন্যতম কাৰণ যিটোৰ বিষয়ে খুব কমেইহে আলোচনা কৰা হয়। কিন্তু এতিয়া বিজ্ঞানীসকলে চিনাক্ত কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰিছে যে পুৰুষৰ এই সমস্যা কিয় হয়।
পুৰুষৰ বন্ধ্যাত্বৰ কথা কোনেও ক’ব নিবিচাৰে
সকলো বন্ধ্যাত্বৰ প্ৰায় আধা সংখ্যকেই পুৰুষৰ বন্ধ্যাত্ব।
কিন্তু নাৰীৰ বন্ধ্যাত্বতকৈ পুৰুষৰ বন্ধ্যাত্বৰ বিষয়ে কম আলোচনা হয়। ইয়াৰ এটা কাৰণ হ’ল এই বিষয়টোক লৈ ইমানবোৰ সামাজিক আৰু সাংস্কৃতিক প্ৰশ্ন হয় যে ইয়াৰ বিষয়ে কোৱাটো প্ৰায় নিষিদ্ধ।
প্ৰজনন ক্ষমতাৰ সমস্যা থকা বেছিভাগ পুৰুষৰ কোনো কাৰণ জনা নাযায়।
তাৰ ওপৰত যিহেতু সমাজত পুৰুষৰ বন্ধ্যাত্বৰ প্ৰতি নেতিবাচক ধাৰণা আছে, গতিকে বহুতে নীৰৱ মানসিক যন্ত্ৰণাতো ভুগে। বিভিন্ন গৱেষণাৰ পৰা দেখা গৈছে যে এই সমস্যা সম্ভৱতঃ বাঢ়ি আহিছে।
ইয়াৰ পৰা দেখা যায় যে প্ৰদূষণকে ধৰি বিভিন্ন কাৰকে পুৰুষৰ উৰ্বৰতাত প্ৰভাৱ পেলায়। বিশেষকৈ বিৰূপ প্ৰতিক্ৰিয়া বীৰ্যত থকা শুক্ৰাণুৰ গুণাগুণৰ ওপৰত পৰে। স্বাভাৱিকতে ইয়াৰ পৰিণতি ব্যক্তিগত পৰ্যায়ত আৰু সামগ্ৰিকভাৱে সমাজৰ বাবেও সুদূৰপ্ৰসাৰী।
গোপন ‘উৰ্বৰতাৰ সংকট?’
যোৱা শতিকাত সমগ্ৰ বিশ্বতে জনসংখ্যা ভয়ংকৰভাৱে বৃদ্ধি পাইছে। মাত্ৰ ৭০ বছৰ আগতে পৃথিৱীৰ জনসংখ্যা আছিল ২৫ কোটি। কিন্তু ২০২২ চনত বিশ্বত মানুহৰ সংখ্যা ৮ বিলিয়নলৈ বৃদ্ধি পাইছে।
কিন্তু জনসংখ্যা বৃদ্ধিৰ হাৰ এতিয়া হ্ৰাস পাইছে, যাৰ আঁৰৰ মূল কাৰণ হৈছে সামাজিক আৰু অৰ্থনৈতিক।
বিশ্বৰ শিশু জন্মৰ হাৰ অভিলেখ সৃষ্টি কৰিছে। বৰ্তমান বিশ্বৰ ৫০% লোক এনে দেশত বাস কৰে য’ত প্ৰতিগৰাকী মহিলাৰ প্ৰজননৰ হাৰ দুটা সন্তানতকৈ কম। ফলত প্ৰব্ৰজনৰ দ্বাৰা নহ’লেও একে সময়তে বিভিন্ন জনসংখ্যাৰ সংখ্যা হ্ৰাস পাইছে।
জন্মৰ হাৰ হ্ৰাস পোৱাৰ কিছু ইতিবাচক কাৰণ আছে। নাৰীৰ অৰ্থনৈতিক স্বাধীনতা আৰু তেওঁলোকৰ প্ৰজনন স্বাস্থ্যৰ ওপৰত নিয়ন্ত্ৰণ এতিয়া বহু বেছি।
এনে কিছুমান দেশত প্ৰজননৰ হাৰ কম, য’ত বহু দম্পতীয়ে নিজৰ সন্তানতকৈ অধিক সন্তান জন্ম দিব বিচাৰে, কিন্তু সামাজিক আৰু অৰ্থনৈতিক কাৰণত নোৱাৰে।
ইয়াৰ উপৰিও আন বহুতো কাৰণ আছে। এজন ব্যক্তিৰ সন্তান জন্ম দিয়াৰ শাৰীৰিক ক্ষমতাক ফেকুণ্ডিটি বোলা হয়। এতিয়া ভবা হৈছে যে এই প্ৰজননৰ হাৰ বৰ্তমান হ্ৰাস পাইছে।
কিছুমান গৱেষণাৰ পৰা দেখা গৈছে যে বিশেষকৈ পুৰুষৰ মাজত প্ৰজনন ক্ষমতাৰ সমস্যা বাঢ়িছে। ইয়াৰ ভিতৰত শুক্ৰাণুৰ সংখ্যা কমি যোৱা, শৰীৰত টেষ্টষ্টেৰন হৰম’নৰ মাত্ৰা কমি যোৱা, ইৰেক্টিল ডিছফংচন বৃদ্ধি হোৱা, অণ্ডকোষৰ কৰ্কট ৰোগ।
প্লাষ্টিক আৰু অন্যান্য ৰাসায়নিক পদাৰ্থই প্ৰদূষণৰ সৃষ্টি কৰে
যুক্তৰাজ্যৰ নটিংহাম বিশ্ববিদ্যালয়ৰ ৰেবেকা ব্লেনচাৰ্ডে ঘৰত ব্যৱহৃত কিছুমান ৰাসায়নিক পদাৰ্থই পুৰুষৰ প্ৰজনন স্বাস্থ্যৰ ওপৰত প্ৰভাৱৰ বিষয়ে গৱেষণা কৰি আছে।
এই প্ৰভাৱ বুজিবলৈ তেওঁ পোহনীয়া কুকুৰ ব্যৱহাৰ কৰিছে। ঘৰচীয়া জন্তু হিচাপে কুকুৰটো একেটা ঘৰতে থাকে আৰু একে প্ৰদূষণকাৰী ৰাসায়নিক পদাৰ্থৰ সংস্পৰ্শলৈ আহে।
ৰেবেকা নামৰ গৱেষক এগৰাকীয়ে প্লাষ্টিক, অগ্নিনিৰ্বাপক ৰাসায়নিক পদাৰ্থ আৰু অন্যান্য ঘৰুৱা সামগ্ৰীৰ ওপৰত গৱেষণা কৰি আছে। এনে কিছুমান ৰাসায়নিক পদাৰ্থ নিষিদ্ধ কৰা হৈছে যদিও অৱশিষ্ট পৰিৱেশত আৰু পুৰণি বস্তুত থাকে।
তেওঁৰ গৱেষণাৰ পৰা দেখা গৈছে যে এই ৰাসায়নিক পদাৰ্থবোৰে আমাৰ হৰম’ন ব্যৱস্থাত ব্যাঘাত জন্মাব পাৰে আৰু মানুহ আৰু কুকুৰ উভয়ৰে প্ৰজনন ক্ষমতা হ্ৰাস কৰিব পাৰে।
ৰেবেকা ব্লেনচাৰ্ডে কয়, ‘আমি মানুহ আৰু কুকুৰ উভয়ৰে শুক্ৰাণুৰ গতিশীলতা হ্ৰাস পোৱাৰ প্ৰমাণ পাইছিলোঁ। তদুপৰি ডি এন এ ভাঙি যোৱাৰ পৰিমাণো বৃদ্ধি হোৱা দেখিলোঁ।
ডি এন এ ক্ষতি মানে শুক্ৰাণু গঠন কৰা জিনীয় পদাৰ্থৰ ক্ষতি হৈছে বা ভাঙি গৈছে। ফলত গৰ্ভাৱস্থাৰ পিছতো বহু সমস্যাৰ সৃষ্টি হ’ব পাৰে।
ৰেবেকা ব্লেনচাৰ্ডে কয় যে যদি ডি এন এ ভাঙি যোৱাৰ পৰিমাণ বৃদ্ধি পায় তেন্তে গৰ্ভাৱস্থাৰ প্ৰথম কেইমাহমানৰ ভিতৰতে ‘গৰ্ভপাত’ হ’ব পাৰে।