২০২২ চনত বিশ্বত কমেও ৮৮৩ জন লোকক মৃত্যুদণ্ড দিয়া হৈছিল। যিটো যোৱা পাঁচ বছৰৰ ভিতৰত সৰ্বাধিক এই তথ্য আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় মানৱ অধিকাৰ সংস্থা এম্নেষ্টী ইণ্টাৰনেশ্যনেলৰ প্ৰতিবেদনত দিয়া হৈছে।
ইৰাণ আৰু চৌদি আৰৱত ৰাজনৈতিক বন্দীকে ধৰি বহুক ফাঁচী দিয়া হৈছিল ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ মানৱ অধিকাৰ উচ্চায়ুক্ত ফালকাৰ তুৰ্কে কয় যে চলিত বৰ্ষত এতিয়ালৈকে ইৰাণত কমেও ২০৯ জন লোকক ফাঁচী দিয়া হৈছে।
এম্নেষ্টীয়ে জনোৱা মতে, ২০২২ চনত এই সংখ্যা কমেও ৫৭৬ জন আছিল ২০২১ চনৰ তুলনাত এই সংখ্যা প্ৰায় দুগুণ।
জাৰ্মানীৰ মিত্ৰজোঁটৰ চৰকাৰী অংশীদাৰ এফ ডি পিৰ ৰাজনীতিবিদ ৰেনাটা অল্টে কয় যে ইৰাণৰ শাসন ব্যৱস্থাই ক্ষমতা হেৰুৱাবলৈ ভয় কৰিছে। তেওঁ জাৰ্মান সংসদৰ মানৱ অধিকাৰ আৰু মানৱীয় সাহায্য সমিতিৰ মুৰব্বী।
ৰাজনৈতিক পৃষ্ঠপোষকতা
যোৱা ৭ জানুৱাৰীত ইৰাণত ২২ বছৰীয়া কাৰাটে চেম্পিয়ন মহম্মদ মেহদি কাৰামীক ফাঁচী দিয়া হৈছিল জাৰ্মান গ্ৰীণ পাৰ্টিৰ ৰাজনীতিবিদ হেলগে লিমবাৰ্গৰ বাবে সেই দিনটো আছিল “দুখ আৰু খঙৰ দিন” কাৰণ তেওঁ আছিল কাৰামীৰ “পৃষ্ঠপোষক”। তেওঁ কৰমীক ব্যক্তিগতভাৱে চিনি নাপাইছিল যদিও মাজে মাজে ঘনিষ্ঠ লোকৰ সৈতে সংস্পৰ্শত আছিল ই এক প্ৰকাৰৰ ৰাজনৈতিক কাৰ্যকলাপ।
জাৰ্মানী আৰু লিমবাৰ্গৰ দৰে আন দেশৰ বহু ৰাজনীতিবিদে ইৰাণ আৰু অন্যান্য দেশৰ বন্দীক পৃষ্ঠপোষকতা কৰিছে ৰেনাটা অল্টে ডয়চে ৱেলেক জনোৱা মতে, কয়দীসকলৰ বিষয়ে সজাগতা সৃষ্টিৰ প্ৰয়াস কৰা হৈছে যদি এনে নহয় তেন্তে আৰু বহু কয়দীক মৃত্যুদণ্ডৰ শাস্তি দিয়া হ’ব পাৰে বুলি তেওঁ ভাবে।
২০২২ চনত ছৌদি আৰৱত ১৯৬ জন লোকক ফাঁচী দিয়া হৈছিল ইয়াৰে এদিনতে ৮১ জন লোকক ফাঁচী দিয়া হয় ২০২১ চনত এই সংখ্যা আছিল ৬৫ ২০২২ চনত বিশ্বৰ মুঠ ফাঁচীৰ ৮০ শতাংশতকৈও অধিক ইৰাণ আৰু চৌদি আৰবত মৃত্যুদণ্ড দিয়া হৈছিল।
যোৱা বছৰ মুঠ ২০খন দেশে মৃত্যুদণ্ডৰ ব্যৱস্থা কৰিছিল চৰকাৰী অনুমোদিত কেন্দ্ৰত মূৰ কাটি, ফাঁচী, গুলী বা বিষাক্ত কৰি ফাঁচী দিয়া হয়।
মৃত্যুদণ্ড দিয়া প্ৰতি তিনিজন লোকৰ ভিতৰত এজন ড্ৰাগছ সৰবৰাহকাৰী।
চীনৰ হাতত কোনো তথ্য নাই
চীন, ভিয়েটনাম আৰু উত্তৰ কোৰিয়া এম্নেষ্টীৰ বাবে উপলব্ধ নহয় চীনে প্ৰতি বছৰে কেইবা হাজাৰ লোকক ফাঁচী দিয়াৰ কথা ধাৰণা কৰা হৈছে অৱশ্যে চীনে এই তথ্যক ৰাজ্যিক গোপন তথ্য বুলি গণ্য কৰে ভিয়েটনাম আৰু উত্তৰ কোৰিয়াইও বহু ফাঁচী চলাইছে বুলি ধাৰণা কৰা হৈছে।
মৃত্যুদণ্ড বিলুপ্ত কৰা
২০২২ চনত আৰু ছখন দেশে মৃত্যুদণ্ড সম্পূৰ্ণৰূপে বা আংশিকভাৱে বিলুপ্ত কৰে ইয়াৰ ভিতৰত আফ্ৰিকান দেশ ছিয়েৰা লিয়ন আৰু মধ্য আফ্ৰিকান ৰিপাব্লিকে মৃত্যুদণ্ড সম্পূৰ্ণৰূপে বিলুপ্ত কৰিছে।
২০২২ চনৰ শেষলৈকে ১১২খন দেশে মৃত্যুদণ্ড বিলুপ্ত কৰিছিল।
বাংলাদেশৰ প্ৰসংগ
২০২২ চনত চাৰিজন লোকক ফাঁচী দিয়া হৈছিল ১৬৯ জনৰো অধিক অভিযুক্তক মৃত্যুদণ্ডৰ শাস্তি প্ৰদান কৰা হৈছে । ২০২২ চনৰ শেষলৈকে মৃত্যুদণ্ডৰ শাস্তি পোৱা দোষীৰ সংখ্যা দুহাজাৰৰো অধিক আছিল।
