বিশ্বত এতিয়ালৈকে নিলাম কৰা আটাইতকৈ ডাঙৰ হীৰাটো হংকঙত বিক্ৰী কৰা হৈছে। যাৰ মূল্য ৫৭.৫ নিযুত ডলাৰলৈ বৃদ্ধি হৈছিল। ভাৰতীয় মুদ্ৰাত যি হৈছে ৪৩৬ কোটি টকাতকৈও অধিক। হীৰাটোৰ নাম হৈছে ‘দ্য ডি বিয়েৰচ কুলিনান ব্লু’।
১৫.১০ কেৰেটৰ এই হীৰাৰ আনুমানিক মূল্য প্ৰায় ৩৬৪ কোটি টকা । কিন্তু নিলাম ওলোৱাৰ লগে লগে হীৰাটোৰ চাৰিওফালে ঢৌ উঠিল। আঠ মিনিটৰ নিলামৰ পিছত, এজন অচিনাক্ত ব্যক্তিয়ে টেলিফোনৰ জৰিয়তে সৰ্বাধিক মূল্যত হীৰাটো ক্ৰয় কৰিছিল।
হীৰাটো ২০২১ চনত আফ্ৰিকাৰ কুলিনান খনিত পোৱা গৈছিল। হীৰাৰ মানদণ্ড ৰক্ষা কৰা সংগঠন জেমোলজিকেল ইনষ্টিটিউট অৱ আমেৰিকাই হীৰাটোক ইয়াৰ ৰং আৰু ৰচনাৰ ওপৰত আধাৰিত কৰি ‘অতি বিৰল’ ‘ফেন্সি ভিভিড নীলা’ হীৰা হিচাপে চিনাক্ত কৰিছিল।
নিলাম কাৰী সংস্থাটোৱে দাবী কৰিছে যে তেওঁলোকে এতিয়ালৈকে নিলাম কৰা এনে সকলো হীৰাৰ ভিতৰত, মাত্ৰ ৫ টা হীৰা ১০ কেৰেটতকৈ অধিক আছিল। কিন্তু এইটো প্ৰথম ১৫ কেৰেটতকৈ অধিক ওজনৰ নীলা হীৰা।
ইতিহাসৰ মতে, চেশিল ৰ’ডছ এজন ব্ৰিটিছ সাম্ৰাজ্যবাদী আছিল। ইষ্ট ইণ্ডিয়া কোম্পানীয়ে ভাৰত দখল কৰাৰ দৰেই ব্ৰিটিছ চাউদ আফ্ৰিকা কোম্পানী অফ ৰ’ডছে আফ্ৰিকাৰ বৃহৎ অংশত উপনিবেশ স্থাপন কৰিছিল। গোটেই অঞ্চলটোৰ নাম ‘ৰোডেচিয়া’। ঠাইখন এতিয়া জিম্বাবোৱে আৰু জাম্বিয়া নামেৰে জনাজাত। ৰোডছ আফ্ৰিকাৰ দক্ষিণ মূৰত থকা ব্ৰিটিছ উপনিবেশ কেপ কলনিৰ প্ৰধানমন্ত্ৰীও আছিল।
তেওঁ শিক্ষাৰ ক্ষেত্ৰত বিশ্বৰ অন্যতম সন্মানীয় বৃত্তি ৰোডছ স্কলাৰশ্বিপ লাভ কৰিছিল। তেওঁ এখন ৰাষ্ট্ৰ হিচাপে ইংৰাজৰ শ্ৰেষ্ঠতাত বিশ্বাস কৰিছিল। সেয়ে তেওঁ সমগ্ৰ বিশ্বতে ইংৰাজী ভাষাৰ প্ৰচাৰ আৰু প্ৰসাৰৰ বাবে এই বৃত্তি আৰম্ভ কৰিছিল। আজিও, এই বৃত্তিবোৰ অক্সফৰ্ড বিশ্ববিদ্যালয়ৰ তত্বাৱধানত প্ৰদান কৰা হয়।
তেওঁৰ জন্মৰ পৰা যোৱা শতিকাৰ ১৯৯০ ৰ দশকলৈকে, ডি বিয়ৰ্ছৰ প্ৰায় এশ বছৰ ধৰি সমগ্ৰ বিশ্বতে হীৰা আহৰণ আৰু বিক্ৰীৰ পৃথিৱীত একচেটিয়া অধিকাৰ আছিল। পৃথিৱীৰ সকলো প্ৰকাৰৰ হীৰাৰ প্ৰায় ৮৫% এই কোম্পানীয়ে ক্ৰয় আৰু বিক্ৰী কৰিছিল।
ব্ৰিটিছ প্ৰতিষ্ঠানটোৱে বাণিজ্যিক একচেটিয়া অধিকাৰ বজাই ৰাখিবলৈ “অনৈতিক” কাৰ্যকলাপত লিপ্ত হোৱাৰো অভিযোগ উত্থাপিত হৈছে। আফ্ৰিকাৰ বহু ঠাইত দীৰ্ঘদিন ধৰি ব্ৰিটিছ উপনিবেশ আছে। ইষ্ট ইণ্ডিয়া কোম্পানীয়ে ভাৰতৰ পৰা সম্পদ লুটি লোৱাৰ দৰে, বহুতে অভিযোগ কৰিছিল যে কোম্পানীটোৱে একেধৰণে আফ্ৰিকাৰ হীৰা লুটি লৈছিল।
আটাইতকৈ গুৰুতৰ অভিযোগটো আছিল.’ব্লাড ডায়মন্ড ‘ ক্ৰয় আৰু বিক্ৰী কৰা। বিংশ শতিকাৰ শেষৰ ফালে আফ্ৰিকাৰ বৃহৎ অঞ্চলত গৃহযুদ্ধ আৰম্ভ হয়। এংগোলা, Côte ডি’আইভ’ৰ, লাইবেৰিয়া, কঙ্গো আদি দেশত উগ্ৰপন্থী সামৰিক নেতাসকলে ক্ষমতা দখলৰ বাবে লুণ্ঠন, ধৰ্ষণ আৰু গণহত্যা অব্যাহত ৰাখিছে। এই নেতাসকলে শিশু আৰু সাধাৰণ লোক যেনে দাসক ধনৰ বিনিময়ত ব্যৱহাৰ কৰি হীৰা উঠোৱা অব্যাহত ৰাখিছিল। এই হীৰাবোৰক তেজস্নান কৰা হীৰা বা ‘ব্লাড ডায়মন্ড ‘ বুলি কোৱা হয়।
এইটোও অভিযোগ কৰা হৈছিল যে ডি বিয়েৰে এই উগ্ৰপন্থী নেতাসকলৰ পৰা হীৰা ক্ৰয় কৰিছিল। যদিও কোম্পানীটোৱে আনুষ্ঠানিকভাৱে এই কথা স্বীকাৰ কৰা নাছিল, ডি বিয়ৰ্ছে ১৯৯০ ৰ দশকত এটা বিশাল ৭৭৭ কেৰেটৰ হীৰা ক্ৰয় কৰিছিল। এই বিখ্যাত হীৰাটোৰ নাম ‘মিলেনিয়াম ষ্টাৰ’। এয়া জনা যায় যে ই যুদ্ধ বিধ্বস্ত কঙ্গোৰ হীৰা আছিল।
বিংশ শতিকাৰ আৰম্ভণিতে, আন্তৰ্জাতিক ক্ষেত্ৰত এই ধৰণৰ হীৰা ক্ৰয় আৰু বিক্ৰীক লৈ তীব্ৰ সমালোচনা হৈছিল। অৱশেষত, ৰাষ্ট্ৰসংঘ আৰু কেইবাটাও আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় মানৱ অধিকাৰ সংগঠনৰ প্ৰচেষ্টাই এনে হীৰা ক্ৰয় আৰু বিক্ৰী নিষিদ্ধ কৰে। অৱশ্যে, ডি বিয়েৰ্ছ কৰ্তৃপক্ষই দাবী কৰে যে তেওঁলোকে এতিয়া এনে কোনো হীৰা ক্ৰয় আৰু বিক্ৰী নকৰে।
১৯৯০ -ৰ দশকৰ পিছত, হীৰাৰ বজাৰত ডি বিয়েৰৰ একচেটিয়া অধিকাৰ হ্ৰাস হ’বলৈ আৰম্ভ কৰে। অৱশ্যে, একচেটিয়া হ্ৰাস হোৱা স্বত্বেও, কোম্পানীটো এতিয়াও আটাইতকৈ গুৰুত্বপূৰ্ণ হীৰা বিপণন কোম্পানীবোৰৰ ভিতৰত এটা। তেওঁলোকৰ এতিয়াও হীৰাৰ বজাৰৰ ২৯ শতাংশ আছে।
